همه چیز درباره شرکت متا | از هاروارد تا واقعیت مجازی
رویداد۲۴ | شرکت متا، که پیشتر با نام فیسبوک شناخته میشد، یکی از غولهای فناوری در جهان امروز است. این شرکت آمریکایی که در سال ۲۰۰۴ توسط مارک زاکربرگ و چند تن از همکلاسیهایش در دانشگاه هاروارد بنیانگذاری شد، تأثیر عمیقی بر زندگی دیجیتال بشر گذاشته است. متا امروز فراتر از یک شبکه اجتماعی، یک اکوسیستم عظیم فناوری با تمرکز بر هوش مصنوعی، واقعیت مجازی و آینده اینترنت یا همان «متاورس» است. در ادامه، نگاهی کامل به تاریخچه، ساختار، محصولات، چالشها و آینده این شرکت خواهیم داشت.
تولد فیسبوک و مسیر تبدیل به متا
ماجرا در یک خوابگاه دانشگاه هاروارد آغاز شد. در فوریه ۲۰۰۴، مارک زاکربرگ وبسایتی به نام TheFacebook را برای ارتباط دانشجویان ایجاد کرد. این پلتفرم بهسرعت محبوب شد و از هاروارد به سایر دانشگاهها و سپس به عموم مردم گسترش یافت. در سالهای بعد، فیسبوک رشد انفجاری داشت، میلیونها کاربر جذب کرد و به یکی از اصلیترین بسترهای شبکه اجتماعی در جهان تبدیل شد.
تا سال ۲۰۱۲، فیسبوک آنقدر بزرگ شده بود که وارد بازار بورس نزدک شد و به عنوان یکی از سودآورترین شرکتهای فناوری جهان شناخته شد. اما نقطه عطف بزرگ در سال ۲۰۲۱ رخ داد: شرکت مادر فیسبوک رسماً نام خود را به «Meta Platforms Inc» تغییر داد تا نشان دهد تمرکزش دیگر فقط شبکههای اجتماعی نیست، بلکه آینده را در متاورس و فناوریهای نوین جستوجو میکند.
محصولات و سرویسهای متا چیست؟
متا امروزه مجموعهای از محبوبترین اپلیکیشنها و فناوریهای دیجیتال جهان را اداره میکند:
۱. فیسبوک (Facebook):
هسته اولیه فعالیت متا، همچنان با میلیاردها کاربر فعال، یکی از تأثیرگذارترین شبکههای اجتماعی جهان است. فیسبوک بهعنوان پلتفرمی برای اشتراکگذاری اخبار، عکس، ویدیو و برقراری ارتباط بین کاربران شناخته میشود.
۲. اینستاگرام (Instagram):
در سال ۲۰۱۲، متا این شبکه اجتماعی محبوب را به قیمت ۱ میلیارد دلار خرید. اینستاگرام اکنون یکی از پلتفرمهای اصلی برای اشتراکگذاری تصاویر و ویدیوهای کوتاه است و تأثیر عمیقی بر فرهنگ دیجیتال، تبلیغات و بازاریابی گذاشته است.
۳. واتساپ (WhatsApp):
در سال ۲۰۱۴، متا واتساپ را با مبلغ ۱۹ میلیارد دلار خریداری کرد. این اپلیکیشن پیامرسان با رمزنگاری سرتاسری، یکی از امنترین و محبوبترین ابزارهای ارتباطی در دنیاست.
۴. متاورس و واقعیت مجازی (VR/AR):
متا با خرید شرکت Oculus و توسعه محصولات واقعیت مجازی مانند هدستهای Quest، تمرکز زیادی بر ساخت جهانهای دیجیتال موازی موسوم به متاورس دارد. در این فضاها، کاربران میتوانند با آواتارهای دیجیتال تعامل داشته باشند، کار کنند، بازی کنند و خرید انجام دهند.
۵. هوش مصنوعی و الگوریتمها:
متا از پیشرفتهترین الگوریتمهای یادگیری ماشین و تحلیل داده برای ارتقاء تجربه کاربران استفاده میکند؛ از فیلتر کردن محتوای نامناسب گرفته تا تبلیغات هدفمند و شخصیسازیشده.
متا و داستان نقض حریم خصوصی
با وجود موفقیتهای چشمگیر، متا یکی از جنجالیترین شرکتهای فناوری نیز محسوب میشود. انتقادات و چالشهای مختلفی در سالهای اخیر دامنگیر این شرکت بوده است.
ماجرای رسوایی کمبریج آنالیتیکا در سال ۲۰۱۸ که در آن اطلاعات میلیونها کاربر فیسبوک بدون اجازه آنها برای اهداف سیاسی استفاده شد، یکی از بزرگترین بحرانهای متا بود. پس از آن، بحث درباره نقض حریم خصوصی و سوءاستفاده از دادهها جدیتر شد.
در دوران کرونا و انتخابات آمریکا، فیسبوک و اینستاگرام بارها متهم شدند که بستر انتشار اطلاعات غلط، تئوریهای توطئه و اخبار جعلی هستند.
مطالعات داخلی که بعدها افشا شد، نشان میداد اینستاگرام به سلامت روان نوجوانان (بهویژه دختران نوجوان) آسیب میزند. این موضوع بازتاب گستردهای در رسانهها داشت و موجب واکنشهای گسترده شد.
دولتهای ایالات متحده و اتحادیه اروپا بارها متا را به سوءاستفاده از قدرت انحصاری و جلوگیری از رقابت عادلانه متهم کردهاند.
مارک زاکربرگ، مدیرعامل متا، در چشمانداز خود از آینده اینترنت، بر ایده «متاورس» تأکید ویژهای دارد؛ دنیای دیجیتالی که انسانها در آن زندگی دیجیتال خواهند داشت. متا میلیاردها دلار در این حوزه سرمایهگذاری کرده و قصد دارد با توسعه فناوریهای واقعیت افزوده و واقعیت مجازی، تجربهای کاملاً نوین از تعاملات دیجیتال خلق کند.
در عین حال، متا تلاش میکند نقش فعالی در توسعه هوش مصنوعی مولد (مانند مدلهای زبانی و تصویری مشابه GPT و DALL·E) ایفا کند و با شرکتهایی مانند گوگل، مایکروسافت و اپنایآی رقابت کند.
